Kavaldunyasi
Would you like to react to this message? Create an account in a few clicks or log in to continue.
Kavaldunyasi

kaval dünyası, , , na hoş, , , geldiniz...
 
AnasayfaAramaLatest imagesKayıt OlGiriş yap

 

 Mey - Çalınışı - Sırları

Aşağa gitmek 
YazarMesaj
Kaval Dunyasi
Admin
Kaval Dunyasi


Mesaj Sayısı : 124
Kayıt tarihi : 16/08/07

Mey - Çalınışı - Sırları Empty
MesajKonu: Mey - Çalınışı - Sırları   Mey - Çalınışı - Sırları EmptyC.tesi Ağus. 18, 2007 1:37 pm

Mey...
Hiç düşündünüz mü,dünyada ismi içki ismi olan,bu tek çalgıya neden bu ismi yakıştırmışlardır ?
Açıkcası çok defa düşündüm.Neden bu böyledir;başka isim mi kalmamıştı;veyahut ismi zamanla değişime mi uğramıştı ?
Belki,dinleyicilerde şarap(Mey) içmişcesine bir sarhoşluk verdiğinden ; belki de isim benzeri olan Davudi Ney'e ses olarak benzediğinden;
veyahut çalındığında,şarap gibi bu dünyanın dertlerini unutturduğundandır...
Kimbilir...

Mey görünürde,ördek gagasına benzeyen kargıdan yapılmış bir başlık ve gövdesi olan bir tahta parçasından oluşmaktırdır.
Ancak bu kargı-tahta parçasının garip bir özelliği vardır.Hem erik ağacının yurdundan ayrı düşme hüznünü hem de kargının o
sulak topraklara hasretliğini anlatmaktadır.

Hepimizin bildiği üzere,Ney'in gerek edebiyat tarafından,gerekse felsefe tarafından bir ruhu,bir duygusu olduğu anlatılır.İşin aslı,aynı durum Mey için de geçerlidir.Ancak arada çok büyük bir fark vardır :
Ney ruhani dertleri hüznü anlatır ve bu duygular ile çağlar.Mey ise insani dertleri anlatır.
Kimi zaman aşkı anlatır,kimi zaman ölüm hüznünü,kimi zaman gurbet acısını.Kısacası insani dertleri ve duyguları anlatır.

Yukarıda anlattıklarımı lütfen,abartma-felsefe-edebiyat yapma olarak görmeyin.Bu bir gerçektir.Mey'in böyle bir özelliği vardır ki bu özelliğini Meyzenler iyi bilir.
Peki Meyzen'lik nedir ?

Meyzen'lik,Mey'e gönülden bağlanmaktır;onca ustalığına rağmen Mey'in sesini duyduğunda yüreğinin bam telinin titremesidir ; Meyzen'lik,Mey'in ruhundan anlamaktır.Meyzen'lik,Mey ile uzun havalar çalmak;bilinmeyen ezgiler oluşturmaktır.
Bu dediklerimi şu örnekle sizlere daha iyi anlatacağımı sanıyorum: İnat eden,çalışan herkes Ney üfler.Hatta çok iyi Ney üfleyicisi olur ama Neyzen olamaz...Neyzen olamadığı gibi Ney taksimi geçemez.

Özetle Mey ve Meyzen'lik gönülden gelen aşktır,dertleri derde katıp dertlenmedir,sevdadır.

Mey En Güzel Nerelerde İcra Edilir
Mey,en güzel Doğu ve Güneydoğu Anadolu türküleri,uzun Havalar,halaylar ve bar havalarında icra edilir.
Bundan başka türküler'de icra edilmez mi ? Elbetteki edilir ama o ruhu o türkülere tam anlamı ile katamaz.

Mey Çeşitleri
Bilindiği üzere Mey'in üç çeşidi vardır : Cura Mey , Orta Mey , Ana Mey.
Cura ve Orta Mey : En sık kullanılan Mey çeşitleridir.Cura Mey,semahlarda ve türkülerde,Orta Mey,türkülerde,halaylarda ve yer yer bar havalarında ustalıkla icra edilebilir.
Ana Mey : En az kullanılan Mey çeşididir.Daha çok uzun havalarda,bazı halaylar ve bar havalarında kullanılır.
Ancak tüm bu dediklerime rağmen her ustanın devamlı olarak kullandığı bir Mey çeşidi vardır.Örneğin Deniz Selman ustamız genellikle Orta Mey'i,Zafer Taşdan Ana Mey'i kullanır .

Mey - Çalınışı - Sırları Uclu5tt

Mey'e Nasıl Üflenilir
Açıkcası bunu yazıyla tam olarak anlatamam.Lakin basit bir anlatım ile yavaş ama kuvvetli bir üfleme ister.
Mey'e başlayan herkesin ilk başta ana sorunu Mey'e üflemektir.Öyle ki,Mey'e başlayan birçok kişinin ilk zamanlar sık sık başı döner.
Mey üflemeyi kolaylaştırmak için iki çeşit idman vardır.(Bu idmanlar ile kişi nefesini nasıl kullanacağını öğrenir) :
1)Aşağıdaki fotoğraftada görüldüğü gibi pipet yardımı ile suya devamlı olarak üflemek.

Mey - Çalınışı - Sırları Idman8jq

2)Normal bir nefes ile en uzun süre balona üfürmek,şişirmek.
Ve şunu asla unutmayınız : Mey'e üflemeden önce damağınızdaki tüm tükürüğü yutmanız,damağınızı kupkuru bırakmanız gerekmektedir.
Yoksa,kamış tükürüklere boğulacağından güzel ses vermez.

Mey Kamışı Nasıl Açılır
Eğer tükürüğünüzle ıslatmayı bilmiyorsanız,fotoğrafta görüldüğü gibi Mey kamışını(kıskacı olmak şartı ile) bir bardak suda 1 falan dakika bekletmeniz yeterlidir.

Mey - Çalınışı - Sırları Bardak5va

Mey Nasıl Tutulur
Mey,fotoğraftada görüldüğü gibi 40-45 derecelik bir açıyla tutulur ve üflenir.

Mey - Çalınışı - Sırları Duztutus2wx
Mey - Çalınışı - Sırları Yantutus3ko

Mey Nasıl Akort Edilir
Mey,başındaki kıskaçın ileri geri oynatılması vasıtası ile akort edilir.Ancak kıskaçı milim milim oynatmanızda fayda vardır.
Çünkü,Mey akordunda ana prensip,fotoğraftada görüldüğü gibi Mey'in üstteki 5 deliğin kapalı halde verdiği sesin,bağlamanın re notasına uymasıdır.
(Açıkcası bu benim görüşüm.Bu akordu kendi kendime buldum.Sanırım doğru bir akort.Belki de doğru değildir ve değişik akort yöntemleri vardır)

Mey - Çalınışı - Sırları Yantutus3ko

Mey Kamışı'nın Bakımı
Mey kamışı çalındıktan sonra kamışın yanında satılan Mey mandalı vasıtası ile ağzı kapatılmalıdır.Çünkü kamış açılma yapılır ise kolay kolay akort edilemez.
Mey kamışını alırken eğer satıcı size Mey mandalını vermemişse aynı olayı çamaşır mandalı ile de yapabilirsiniz.
Üç tane çamaşır mandalını sağ,sol ve orta yerinden Mey'e kıstırırsanız aynı etkiyi verir.

Mey kamışının üst yüzeyini ara sıra zımparalamakta veya törpülemektefayda vardır.Çünkü toz ile üst yüzeyi kirlenen ve çürüme yapan kamışta zaman ile ses bozuklukları,akort problemleri yaşanır.Eğer elinize ve el hakimiyetinize güveniyorsanız resimde benim yaptığım gibi bıçak ile de üstünü törpülüyebilirsiniz.

Mey - Çalınışı - Sırları Torpulemek7cq

Mey Kamış'ının Ana Akortunu-Terbiyesini Yapmak
Baştan belirtmeliyim ki bu anlatacağım olayı lütfen en az 2-3 sene mey çaldıktan sonra,ilk önceleri basit/ucuz kamışlar ile yapınız.Çünkü Mey kamışını yakma ihtimaliniz çok fazladır.

Satın aldığınız Mey kamışı çoğu zaman bir Mey kamışı ustasının elinden çıkmamış olabilir.Bunu anlamanın basit yolu ise,satın aldığınız kamışın üst yüzeyinde sigara/ateş ile akort edilme izleri
bulunup bulunmamasıdır.
Bu durumda yapılması gereken ise,Mey çalan kişinin,kamışa terbiyeyi-ana akortu kendi yapmasıdır.
Bunun yapılma yöntemi ise şudur :
Orta ıslaklıkta bulunan Mey kamışının normal herzamanki akordunu yaptıktan sonra cigarayı üstüne 5-10 saniye kadar basmak veya 10-15 saniye kadar kamışta hafif is yapana kadar
ateşte tutmaktadır.
Bunun yapılmasının temel nedeni ise,kamışın sıcaklığı ve soğukluğu bir anda yaşıyarak kaskatı kesilmesi ve kamışın o durumdan fazla açılmamasını sağlamaktır.

Mey - Çalınışı - Sırları Terbiye9ye

Mey - Çalınışı - Sırları Anaakort7zi

Mey Gövdesinin Bakımını Sağlamak
Mey gövdesinde,ısı değişiminden veya içinin çürümesinden dolayı zamanla gözle görülmeyen çatlamalar meydana gelmektedir.Bu çatlamalar,Mey'in ses kalitesini bozmakla beraber
kişinin daha fazla nefes harcamasına da sebeb olur.
Bu durumu engellemenin yolu ise,resimde de görüldüğü gibi bir örgü şişi veya aynı kalınlıkta ince bir demir parçasının ucuna bez takıp,o bezi hakiki zeytinyağına(en iyisi ceviz yağı imiş denemedim)
batırıp,av tüfeğinin içini yağlar gibi Mey gövdesinin içini yağlamaktan,üstünü yağlamaktan geçmektedir.

Kamış,Kıskaca Rağmen Akort Olmuyorsa
Satın aldığınız Mey kamışlarında en sık rastlayacağınız sorunlardan birisi de,o kamışa uygun kıskacın yapılmamış olmasıdır.
Bu tür durumlarda kamış çok rahat akort olmaz,ağzı fazla açık kalır ve çalan kişinin çok nefes harcamasına neden olur.
Bu duruma benim bulduğum çare ise Koli Lastiği ile Kıskacı Sıkma yöntemidir.
Resimde de gördüğünü gibi aldığınız kamışın başına 3-5 koli lastiğini sıkıca bağladığınızda hem kolayca akort edersiniz hem de tutturduğunuz akort kolay kolay bozulmaz.(Eğer çok sıkı olursa,nefes veremiyorsanız bir iki düğümü çözersiniz)
Mey'de Süsleme Nasıl Yapılır-O Titrek Mey Sesi Nasıl Verilir
Bu durumun çözümü iki türlüdür :
1)Fotoğrafta anlatıldığı gibi kişinin dudaklarıyla kamışı aşağı-yukarı sallaması ile.
Mey - Çalınışı - Sırları Dudaktitretme3qo

2)Fotoğrafta anlatıldığı gibi kişinin elleri ile Mey'i ileri geri sallaması ile.

Mey - Çalınışı - Sırları Eltitretme0bu

En makbül olan süsleme ise,hem dudaklarınızle hem ellerinizle aynı anda titremeyi sağlamaktır(İlerleyen dönemlerde nefes ile titremeyi sağlamak)


Aldığınız Mey Kamışı Gövdeye Küçük Geliyorsa
Aldığımız Mey kamışları,bazen diğer Mey'lerin başlarına tam olarak oturmaz.Bunun neticesinde hava kaçırır ve sesi düzgün vermez veya hiç vermez.
Bunu önlemenin en basit yöntemi ise aşağıdaki resimde de gördüğünüz gibi makara ipi ile Mey kamışının altını sarmal bir şekilde sarmak ve orada kamışın çapının aynısını sağlamaktır
Güzel Mey Sesi Elde Etme Sırları
1)Öncelikle çalmadan önceki 30 dakika içinde,muhakkak sigara içmemiş olmalısınız,zira nefesini tıkanır.Ayrıca,çalma işlemi öncesi diyaframınızı çalıştırmak için 5-10 kez derin nefes alıp vermenizde fayda vardır.
2)Kamışa,1 çay kaşığı kadar Şekerlenmiş Bal döküp,1-2 dakka bekleyip az akan musluk suyuna 10 saniye tutarsanız,o kamış şekerlenmiş balın topakları sayesinde titrek ses verir.
3)Eğer kamışın kıskacı yeterli gelmiyorsa akorda,bir kıskaç daha takarak ideal sesi sağlayabilirsiniz.
4)Mey kamışını,ucuz şarap dolu bardağa 5 dakika batık tutarsanız,çok güzel bir ses elde edersiniz.
5)Zurna Nefesini(Çalarken burundan nefes almak) yapamıyorsanız,türkünün geçiş yerlerinde hızla nefes almanızda fayda vardır.

AMA EN GÜZEL ÜFLEME EN GÜZEL SES VERME GENE KİŞİNİN KENDİSİNDEN GEÇER...ŞARAP VESAİRE İYİ ÜFLEMEYİ BAŞARAMAYAN ARKADAŞLARA ETKİ EDER BİR NEBZE...

Son Söz
Mey çalmak,tüm bu zorluklarına rağmen çok zevklidir.Kişi,bu yolda çektiği tüm çilelere rağmen,efkarlı veya dertli bir halde iken o Mey'i çaldığında ruhunu,gönlünü rahatır.Dahası yıllarca süren çabalarının meyvesini alır.
Unutmayın arkadaşlar...
Mey,sonsuz bir kuyu gibidir.Devamlı çalışma ve kendisini bırakmamanızı ister.
Meyzen'liğin sırrı Mey'i Mey olup anlamaktan geçer...


Eren Fehmi Eroğlu
Sayfa başına dön Aşağa gitmek
https://kavaldunyasi.yetkin-forum.com
 
Mey - Çalınışı - Sırları
Sayfa başına dön 
1 sayfadaki 1 sayfası

Bu forumun müsaadesi var:Bu forumdaki mesajlara cevap veremezsiniz
Kavaldunyasi :: Üflemeli Enstrumanlar :: Mey-
Buraya geçin: